• 1398/11/17 - 13:54
  • - تعداد بازدید: 173
  • - تعداد بازدیدکننده: 33
  • زمان مطالعه : 6 دقیقه

مجید عسکری زاده

خورها محیط ساحلی نیمه بسته ای از آب هستند که با آبهای آزاد مرتبط می باشند و آب دریا به میزان قابل ملاحظه ای توسط آبهای کم شور رودخانه یا آب باران که از خور خارج می شود، رقیق میگردد .

خورها محیط ساحلی نیمه بسته ای از آب هستند که با آبهای آزاد مرتبط می باشند و آب دریا به میزان قابل ملاحظه ای توسط آبهای کم شور رودخانه یا آب باران که از خور خارج می شود، رقیق میگردد . خورها در محل تلاقی محیط دریا و خشکی قرار داشته و به همین خاطر کاملاً متاثر از ورود مواد آلی و مواد مغذی روان آبها، فاضلاب ها و یا زمین های خود می باشند.خورها  مناطق مستعد و مساعد برای زیست بسیاری از آبزیان به خصوص ماهیان و یا سخت پوستان به شمار می‌روند، به همین علت جزء مناطق بسیار مهم از نظر حیات آبزیان تلقی می‌شوند و دارای اهمیت ویژه‌ای در تقویت ذخایر شیلاتی دریاها هستند. از طرف دیگر خورها کاملا در معرض انواع آلودگی های وارده از دریا مانند آلاینده‌های نفتی و یا فاضلاب‌ها قرار دارند و به دلیل بسته بودن محیط آن‌ها، عواقب زیست محیطی در آن‌ها بسیار بیشتر از دیگر مناطق باز دریایی است، به همین خاطر خورها از نظر محیط زیست دریایی جزء مناطق حساس ساحلی تلقی و حفاظت از آن‌ها مهم ترین اولویت‌ محسوب می‌شود.




 در استان هرمزگان حدود 80 رشته خور شناسایی شده است که در امتداد 1040 کیلومتری کرانه استانمان پراکنده می باشند. 5 خور در شهر بندرعباس وجود دارد خور نایبند(شیلات) ، گورسوزان، طلوع، سورو(گهرو) ودامایی، که از این میان 3خور به نامهای سورو، گورسوزان و نایبند در محدوده شهر بیشتر معروف می باشند. خورها پتاسنیل مناسبی هستند که باید بیشترین استفاده از آن ها صورت بگیرد نه آنکه تنها به مدفنی برای فاضلاب یا زباله تبدیل شوند.در حال حاضر فاضلابها و روان آب های شهر بندرعباس از منابع تهدید کننده این خورها هستند که محتوی آلاینده های میکروبی، شیمیایی و یا فیزیکی هستند . روزانه بالغ بر 5 هزار لیتراز نوع فاضلابهای خانگی از طریق خور نایبند ، 60 هزار لیتر از طریق خور گورسوزان و 40 هزار تا 60 هزار لیتر نیز از طریق خور سورو وارد دریا می شود و با توجه به بررسی های انجام شده توسط متخصصین این حوزه و انجام تجزیه تحلیل های توصیفی و تحلیلی مشخص گردیده میزان آلودگی فیزیکی و شیمیایی ناشی از تخلیه فاضلاب خانگی به این خورها در خورگورسوزان بالاترین میزان را دارد و پس از آن خورسورو رتبه دوم و خور نایبند در رتبه آخر قرار دارد. مقدار اسیدیته پایین که نشان از محیط اسیدی در آب خور بوده منشا فاضلاب تخلیه شده به خور می باشد که به دلیل ماندگار ی طولانی فاضلاب در این خور به محیط اسیدی تبدیل شده وبسیار خطرناک می باشند. 




فاضلاب شهر بندرعباس از طریق خور ""گورسوزان" وارد دریا می‌شود که این فاضلاب به دلیل حاشیه نشینی اطراف شهر و ورود فاضلاب شهری بسیار آلوده شده ‌است.در وضعیت فعلی خور گورسوزان به یکی از ورودی‌های اصلی فاضلاب شهری به دریا تبدیل شده، که از تصفیه خانه شهر که در قسمت بالای خور گورسوزان قرار دارد، وارد دریا می‌شود. علاوه بر این مقدار بسیار زیادی از فاضلاب‌های خام که در محلات حاشیه ای شهر قرار دارند و سیستم تصفیه فاضلاب در آنها اجرا نشده است، نیز از طریق این خور وارد دریا می‌شود. عمده روان آب‌های سطحی و فاضلاب‌های خام خانگی از محلاتی نظیر آیت‌الله غفاری، چاهستانی ها، درخت سبز، شاه حسینی و...وارد خور گورسوزان وسپس دریا می‌شود که در این محلات اجرای طرح تفصیلی و اصلاح بافت‌های فرسوده جهت اجرای طرح فاضلاب بسیار ضروری به نظر می رسد. بدون تردید شناخت ظرفیت های خورهای شهر کمک بالقوه ای جهت پیشرفت وتوسعه شهرمان خواهد بود و می توان باساخت تفرجگاه آبی، انتقال آب سطحی در مواقع سیلاب ها به دریا، کنترل آلودگی و ایجاد مسیر عبور و مرور قایق ها وکشتی های کوچک در خورها از فرآیندهایی است که امکان اجرای آن در بندرعباس وجود دارد و خوشبختانه در سالیان اخیر پروژه های مطلوب ومفیدی  در سطح کشور انجام شده که با توجه به مدلسازی های صورت گرفته، شرایط برای اجرای آن در شهر وجود دارد.این فرصت ها می توانند در بحث جذب گردشگر وتوریسم عالی باشند اما تا کنون در بندرعباس هیچ اقدام مفیدی برای استفاده از این خورها صورت نگرفته است.




متاسفانه بدون برنامه ریزی لازم در این حوزه، خورها تهدیدات بهداشتی فراوانی برای شهروندان در پی خواهند داشت که شهروندان نیز بر همین اساس نگرش مثبتی برای استفاده بهینه از خورها ندارند.با لایروبی اساسی، خورهای شهر مکانی برای قایق سواری یا استفاده از لنج ها وکشتی های قدیمی یا کشتی های تفریحی در قالب بوم گردی آبی جهت بازدید گردشگران داخلی وخارجی قرار خواهند گرفت و از آن جایی که دریانوردان از پرچمداران سفرهای دریایی با استفاده از کشتی های بادبانی و لنج ها به مناطق مختلف در دنیا بوده اند، احیای این کشتی ها ولنج های چوبی و سنتی می تواند نشان دهنده گوشه ای از تاریخ پرگهربار دریانوردی شهرمان برای گردشگران مسافرت کرده به بندر عباس باشد.و همچنین احیای خورهای سطح شهر می تواند مکانی مناسب برای ورزش های آبی نظیر مسابقات قایقرانی یا تفریحات آبی نیز باشد که بازدید کنندگان خاصی از این طریق وارد شهر می شوند.در مورد خورها و تاثیر آن بر حیات اقتصادی و گردشگری شهر از گذشته تا کنون مباحثی مختلفی عنوان شده است اما به نظر می رسد، با مشاهده طول این خور ها که کاربرد چند گانه داشته است بیشتر به اهمیت آن پی برد می شود.این خورها در زمان بارندگی های شدید نیز می تواند فضای سبزی که در اطراف  خورها قرار دارد را آبیاری نمایند. 




در مورد خورها هنوز مشکلاتی در خصوص لایروبی و آهک‌پاشی وجود دارد عدم عملکرد درست در زمینه لایروبی، آهک‌پاشی و جمع‌آوری لجن‌های خورها باعث نارضایتی شهروندان شهر شده است. جوی‌های روباز زیادی در محلات حاشیه این خورها وجود دارند که هنوز لایروبی نشده‌اند وهمچنین لجن‌های زیادی در حوزه شهر جمع‌آوری نشده‌اند.در پایان ذکر این نکته ضروریست که برای استفاده بهینه از خورها، اگر برنامه ریزی هدفمندی انجام گردد ظرفیت بالقوهای جهت گردشگری دریایی وتوریسم می باشند در غیر این صورت، خورها تهدیدی بالقوه برای شهروندان از این منظر که با انباشت زباله وفاضلاب در آنها مکانی برای آلودگی میکروبی و بهداشتی خواهند بود. که در حال حاضر خورهای شهر بندرعباس به جای فرصت، به تهدید جدی و خطرناک تبدیل شده اند، زیرا که این خورها اکنون محل تجمع حیوانات موذی و حشراتی هستند که باعث انتقال بیماری می‌شوند، زشت شدن شکل ساحل و مبلمان شهری و افزایش خطرات محیطی در مواقعی مانند طوفان و سیل از دیگر خطراتی است که امروزه در خورهای شهر بندرعباس دیده می‌شود.امیدوارم به همت مسولین مربوطه وهمکاری شهروندان آگاه، اجراء و پیاده سازی طرحی برای بهبود وضعیت خورها با استفاده از مطالعات دقیق و کار کارشناسان باتجربه در قالب کار گروهی مشترک از شهرداری، مسکن وشهرسازی، آب وفاضلاب شهری واستانداری در بندرعباس اجراء گردد.

  • گروه خبری : یادداشت ها
  • کد خبر : 9712
کلمات کلیدی

نظرات

0 نظر برای این مطلب وجود دارد

نظر دهید