لزوم رعایت شیوه‌های اصولی معماری و شهرسازی بر اساس شرایط اقلیمی در شهر بندرعباس 

💢 معماری، کالبد روایتگر تاریخ و فرهنگ یک سرزمین است. امروزه در کنار این هنر، هنر شهرسازی نیز دارای اهمیت فراوانی در محدوده‌ای گسترده‌تر شده و این دو در کنار هم توانسته اند فضای شهر‌ها را در طول زمان به جایی برای زندگی بهتر و جذابیت‌های بیشتر و ایجاد حس‌هایی مانند حس تعلق تبدیل کنند.به کارگیری این دو هنر در هر کشوری دارای خصوصیاتی مخصوص به آن کشور و به طور خاص، یک شهر و دیار می‌شود و تا جایی پیش می‌رود که هنرمندان و معماران زیادی برای ایجاد هویت و جذابیت های بصری و گرد آوردن افراد تلاش می‌کنند. معماری و شهرسازی به اعتبار آنکه نمودی مادی و عالی از ارزش‌های فرهنگی هر جامعه است، یکی از عناصر هویت‌ساز جوامع به شمار می‌رود اما سیمای کنونی معماری ساختمان‌ها و بناهای بعضی از شهرهای ایران بخصوص شهر ساحلی بندر عباس حاکی از بی‌نظمی شهر سازی و دور شدن از هویت ایرانی- اسلامی و اصیل شهر می باشد .نمای ساختمانها به عنوان یک عنصر مهم فرهنگی و هویتی در زندگی شهروندی شناخته می‌شود، به همین جهت، معماری استفاده شده در ساختمان‌ها تاثیر مستقیمی بر سایر اجزا و عناصر اطراف دارد.

💢 بررسی معماری ادوار گذشته شهر ها نشان می‌دهد که توجه کافی به معماری‌های خاص، باعث شده تا هویت بومی و محلی معماری شهرها از ارزش خاصی برخوردار باشند، به نحوی که با نام بردن اسم آن شهر، معماری آن منطقه به روشنی در ذهن نقش می‌بندد، از همین رو باید گفت، معماری در هویت شهری نقش بسزا و غیرقابل انکاری دارد. هویت شهری یکی از مهمترین مباحث حرفه‌ای در شهرسازی است که مدیران شهری بر پایه فرهنگ بومی، برنامه و طرح شهری را ارائه و اجرا کرده تا شهر هویت زیبای ایرانی داشته باشد و گویای فرهنگ، آداب و رسوم و نمادهای بازر آن منطقه است.ایران به لحاظ فرهنگ معماری یکی از کشورهای شاخص در جهان به شمار می‌رود، اما حفظ معماری تاریخی و توجه به ارزش هویتی یکی از مباحثی است که امروز در برخی از شهرهای کشور با فقدان آن مواجه هستیم، در صورتی که احیای آن می‌تواند ما را به بازیابی هویت معماری اصیل خود نزدیک کند.در این زمینه مقام معظم رهبری (مدظله العالی) بارها بر اهمیت نمادهای بصری و جلوه‌های ظاهری در شهرها تاکید کرده‌اند و به اهمیت شکل و چگونگی اجرای پروژه‌های عمرانی و پارامترهای معماری شهری متناسب با فرهنگ ایرانی- اسلامی پرداخته‌اند و شهروندان ایرانی را از مسائل پراهمیت شهری تلقی کرده‌اند. 

💢در هر صورت پس از مطالعه وبررسی در حوزه معماری وشهر سازی شهر بندر عباس می توان بناهای شهر بندرعباس را  به طور کلی به چند گروه مختلف دسته بندی کرد: اولین دسته آن شامل ساختمان‌های سنتی وتاریخی بافت قدیمی شهر (محله سورو،محله پشت شهر، عمارت کلاه فرهنگی، معبد هندوها و ...) است که از فرم و زیبایی خاصی پیروی می‌کنند و عموما ساخت و مصالحی ساده دارند. اما گروه بعدی ، متعلق به  زمانی که رویکرد توسعه این شهربا هدف تبدیل آن به یک مرکز بندری و رقابت با مقاصد تجاری وبندری  بوده است و در این زمان که در دهه ۴۰ و ۵۰ خورشیدی بود خانه‌ها و ساختمان‌ ها با تکنولوژی جدیدتری نسبت به گذشته ساخته شدند که هنوز در شهر وجود دارند؛ مانندهتل هما وساختمانهای اداری ونظامی مختلف ... ،  اما گروه بعدی ساختمان‌هایی را شامل 

می شود که در دهه 80 و90 به گونه های مختلف ساخته شده اند و در این زمان بود که بازار های متعددی با سبک معماری مدرن و با وسعت زیاد ساخته شد. همچنین ساخت منازل مسکونی بلند مرتبه در نواحی ساحلی ومرکز شهر همراه با شروع ساخت منطقه جدید مسکونی به نام شهرک پیامبر اعظم( ص) شروع شد. امروز مراکز مسکونی، گردشگری و اقامتی زیادی را در حال ساخت مشاهده می‌کنیم که نشان می‌دهد این روند در شهر همچنان ادامه دارد، اما شاید نیاز به رویکردی نو در نگاه به شهرسازی باشد و برای جذب گردشگران و سرمایه گذاران از سراسر دنیا نیاز به ایجاد  جذابیت های بیشتر و بدون تقلید از  شهرها و حتی کشور‌ های همسایه باشد. به عنوان نمونه ساختمان دانشگاه آزاد اسلامی شهر بندرعباس که به همت دکتر شهریار مشیری طراحی وساخته شد یا ساختمان جدید استانداری هرمزگان نمونه ای از ساختمان‌ های با هویت ایرانی اسلامی وهمخوان با شرایط اقلیمی استان می باشند.

💢 بدون تردید نمونه بارز بی‌توجهی به معماری تاریخی و سنتی در بیشتر سازه‌های امروزی را می‌توان در شهر بندرعباس  مشاهده کرد. در ابتدا لازم است مهندسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند بهترین مسیر و درست‌ترین نوع طراحی را در اولویت ساخت بناهای شهری در نظر بگیرند. اگر اصلاحات را از کوچکترین پروژه‌ها مانند پروژه‌ های ساختمانی در مقیاس محدود آغاز کنیم می‌توانیم امیدوار باشیم که در سطح کلان شهری مشکلات موجود رفته رفته اصلاح خواهد شد.بدون تردید  معماری خوب به معماری‌ای گفته می‌شود که بتواند در مرحله اول با محیط زیست دوست بوده و از بروز آسیب‌ها جلوگیری کند و در مرحله دوم بتواند بر مبنای یک طراحی مناسب احساس امنیت و آرامش را به کاربران انتقال دهد. این در حالی است که در کنار این پروژه‌ها، فضاهای بی نظیری مانند عمارت کلاه فرنگی یامعبد هندوها در شهر داریم که با گذشت چندین سال از ساخت آنها همچنان زنده و پویا هستند و افراد با قرارگیری در آن مکان احساس راحتی می‌کنند.یک طرح زمانی موفق است و می‌تواند عنوان بهترین معماری را به خود نسبت دهد که این دو شاخصه را در کنار هم رعایت کند و با رعایت منابع تجدیدپذیر در ساخت، این وظیفه را به نحو احسن در مقابل چشم بیننده قرار دهد.

💢در حالی که در برخی از شهر های کشور نظیر شیراز، تبریز، اصفهان و یزد، به معماری اصیل این مناطق به خوبی توجه شده و زمینه‌ساز رشد و توسعه این مناطق را به ویژه در جذب گرد شگر فراهم کرده اما در شهر بندرعباس معماری سازه‌های شهری با هیچ اسلوب و قاعده‌ ای مبتنی بر معماری بومی و اصیل همخوانی ندارد.

برخیساختمان‌ها مطابق معماری رومی بنا شده در حالیکه این سبک معماری‌ها نه با فرهنگ ایرانی اسلامی و نه با شرایط اقلیمی استان مطابقتی ندارد. با بیان اینکه هنوز برای معماری شهر بندرعباس، هویتی تعریف نشده است زیرا که ساختمان‌ ها و بناهایی که امروز در شهر مشاهده می‌کنیم،از نظم خاصی برخوردار نیستند،نهادهای مربوطه (شهرداری، مسکن وشهرسازی، نظام مهندس ساختمان و...) تاکنون برنامه قابل توجه و اثرگذاری در حوزه معماری ارائه نداده‌اند و چنانچه این ضایعه جبران نشود چیزی از معماری کهن این مرز و بوم برای انتقال به نسل‌های بعدی در اختیار نخواهیم داشت. علاوه ‌بر چالش‌هایی که در خصوص معماری شهری داریم، نبود مبلمان شهری نیز یک چالش است، چرا که در مبلمان فعلی شهر بندرعباس به ویژه در معماری کوچه‌ها و خیابان‌ها، جایی برای تعاملات و مراودات مردم دیده نشده است. 

💢 در این میان شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برای هماهنگ کردن برنامه‌های شهرسازی به منظور ایجاد محیط زیست بهتر برای شهر وندان، همچنین یافتن شیوه‌های اصولی و مناسب ساختمانی در مناطق مختلف کشور با توجه به شرایط اقلیمی شکل گرفته است.با این وجود به نظر میرسد این شورا چندان خروجی اثر گذاری تاکنون برای شهر بندر عباس نداشته است. باید به این نکته توجه داشت که یک فاصله میان معماری و شهرسازی وجود دارد، در بحث معماری ممکن است دو ساختمان با معماری فاخر و بسیار شکیل ساخته شود اما در کنار یکدیگر ترکیب مناسبی نداشته باشند در چنین حالتی میان معماری و شهر سازی شکاف ایجادمیشود. که این شکاف توسط مدیریت شهری پر خواهد شد. علاوه ‌بر این ،باید با سازمان نظام مهندسی برنامه‌ها و نشست‌ های تخصصی برگزار شود و مدیریت شهری باید بر ساخت‌و سازهای جدید، نظارت بیشتری نماید تا علاوه ‌بر اینکه استاندارد ها و قوانین موجود در معماری و شهرسازی به درستی رعایت شود سبک وسیاق سازهها نیز مطابق با الگوهای اصیل ایرانی اسلامی و شرایط اقلیمی استان باشد.سامان دهی امور شهری تنها به یک دستگاه و نهاد مربوط نمی‌شود بلکه دستگاه‌ های متعددی در این رابطه نقش و رسالت دارند، از همین‌رو متوجه کردن همه انتقادات به مدیریت شهری منطقی نیست. تدوین ضوابطی خاص برای ساماندهی معماری سازه‌ها در شهر بندرعباس می تواند مشکلات را کم کند که تدوین این ضوابط و مقررات با همکاری کارگروه معماری و شهرسازی نظام مهندسی خواهد بود و می‌تواند نقش بسیار موثری در ارائه الگوهای بومی و استاندارد ساختمان‌ سازی ایفا کند.