شهرداریها موسسات عمومی غیر دولتی هستند که دارای وظایف بی شماری در حوزهای مختلف شهری ،از حوزه فرهنگی وهنری گرفته تا سیاسی واجتماعی، ودر کنار آنها شورا ها نیز به عنوان نهادی ناظر وقانونگذار وتاثیر گذار که در حوزه مدیریت شهری مشغول به فعالیت می باشند و حضور گسترده ای دارند.این دونهاد با یکدیگر ودر کنارهم نقش بسیار تعیین کننده در حوزه توسعه پایدار شهری برعهده دارند. ودر شکوفایی هرچه بیشتر توسعه پایدارشهری ثمر بخشی خاصی خواهند داشت.

 

🔸مهاجرت های گسترده از روستاها به شهرها وتوسعه شهرنشینی و رشد روز افزون جمعیت شهری،  پاسخگویی به این چالش ها را پیچیده تر ساخته است وشهرها را با مشکلات عدیده اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبرو کرده است. برای اداره امور شهر نیاز به یک سیستم مدیریت یکپارچه شهری می باشد که بتوان با برنامه ریزی مدون و با همکاری تمامی نهادهای ذیربط در جهت رفع نیازمندی های شهر گام برداشت. در بررسی نقش شورا ها وشهرداریها باید گفت :این دونهاد به عنوان  نهادهای اجرایی و نظارت‌کننده بر امور شهری می‌توانند تأثیرگذاری مثبتی بر توسعه حقوق شهروندی داشته باشد. شورا درکنار شهرداری به عنوان یک نهاد مردمی متولی امور محلی می تواند با جدیت در جلب مشارکت مردم و بخش خصوصی و با استفاده از توانایی‌های مالی و فکری آنان، گام‌های مثبتی در زمینه اجرای طرح ها و پروژه های زیربنایی در توسعه پایدار شهری ایفا نماید.

 

🔸در واقع اصل هدف از تشکیل شوراهای اسلامی که یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی است مشارکت دادن مردم در اداره امور محلی بوده و اکنون شوراها به عنوان یک نهاد تاثیرگذار در زمینه قانون‌گذاری و نظارتی در امور محلی نقش آفرینی می نمایند و به عنوان نمایندگان مردم وظیفه دفاع از حقوق مردم را عهده دارند و با وضع مقررات محلی اثربخشی و نظارت خود را بر اجرای امور شهر دارا می باشند. شوراها وظیفه دارند که با شناخت از نارسایی‌ها و کمبودها، طرح‌های پیشنهادی خود را از طریق سلسله مراتب و با هدف ارتقاء حقوق شهروندی به مقامات ذیصلاح ارسال نمایند.و شهرداریها نیز به عنوان نهادی اجرایی که مصوبات مدیران شهری (شوراها) را در چهارچوب قوانین شهری ،جهت پیشرفت بهتر امور و رسیدن به نقطه ایده آل که همان توسعه پایدار شهری یا ارائه کمی وکیفی خدمات بهتر به شهروندان است در حوزهای مختلف اجرا می نمایند.

 

🔸در واقع یکی از رویکردهای توسعه شهری، برنامه ریزی پایین به بالا است. که بر اساس آن مشارکت مردم محلی و دخالت موثر آنان در فرایند برنامه ریزی محور توسعه پایدار محسوب می شود. مهمترین ویژگی و هدف توسعه پایدارشهری، رشد و ارتقاء کمی و کیفی زندگی شهروندان در بلند مدت است. به عبارت دیگر حفظ منابع طبیعی،محیط زیست ، سلامت و بهداشت برای آیندگان از مهمترین وظایف شوراها(نظارت )و مسئولان شهری(شهرداریها) علاقه مند به توسعه پایدار است. لذا اصول توسعه پایدار را میتوان با توجه به محیط زیست با تغییر الگوهای اقتصادی وفن آوری،ایجاد اشتغال ،تامین بهداشت و انرژی و در نهایت کنترل رشد جمعیت ترسیم نمود. یکی از ارکان شکل گیری توسعه پایدار توجه به پتانسیلها و ویژگیهای خاص شهری و استفاده از بخش خصوصی برای شکوفا نمودن این قابلیتها بیش از پیش است.نقش و جایگاه بخش خصوصی در شکل گیری توسعه پایدار از طریق مشارکت در بخش تولید،خدمات،کشاورزی و صنعت و با توجه به ضعف و قوت هر شهرمزیت نسبی و بر اساس قوانین موضوعه و همکاری مراجع ذیربط میتواند بسیار پر رنگ و حیاتی باشد.

 

🔸باید به این نکته نیز اشاره کرد که توجه به خاصیتها و ویژگیهای یاد شده ما را در کارکرد شهری نیز یاری میرساند به طوری که بسته به جغرافیای شهری میتوانیم شاهد کارکرد دفاعی موقعیت استراتژیک تجاری،مذهبی،اداری،دولتی،اقتصادی و...باشیم. نتیجه این نگرش چیزی جزتوسعه پایدار نخواهد بود که این مساله خود به خود توسعه شهری از طریق بسیج منابع دولت،بخش خصوصی و جامعه مدنی را بدنبال خواهد داشت و در نهایت مجموعه شورا وشهرداری مجموعه ای از فعالیتها را هدایت خواهد نمود که در نهایت به توسعه فرهنگی ،اقتصادی و اجتماعی شهری که هدف اصلی و نهایی توسعه پایدار شهری است، منتهی میشود. 

 

🔸در این رابطه شناخت جایگاه شوراها و شهرداریها در رشد و توسعه شهری وبررسی ابعاد پیدا و پنهان نقش آنها در توسعه پایدار شهری بسیار مهم واثر گذار خواهد بود.مجموعه مدیریت شهری (شورا-شهرداری) با تبیین اهداف وبرنامه های مدیریتی در کنار استفاده از ظرفیت بخش خصوصی توسعه پایدار را رقم خواهند زد.

با توجه به این که توسعه پایدار بیش از هر معیاری بر معیارهای کیفی و انسانی تأکید می‌کند، بنابراین به منظور دستیابی به یک وضعیت پایدار واقعی در شهرها، تدوین سیاست هایی جهت حصول به توسعه‌ای پایدار ضروری است. علی رغم اهمیت جنبه‌های اقتصادی توسعه، به نظر می‌رسد که توسعه مقوله ای بیش از رشد اقتصادی است و گذشته از بهبود سطح مادی زندگی، عدالت اجتماعی و ارزش‌ها و سنت‌های بومی را نیز در شامل می‌شود.

 

 🔸در پایان باید عرض داشت توسعه  پایدارفرآیندی است که شرایط زندگی نامطلوب را به مطلوب تبدیل می‌کند. از این منظر با توجه به درجه اهمیت جایگاه مردم در اداره امور کشوری  در شهر ها، شوراها از اهمیت ویژه ای برخوردارند.هر چند برای تحقق حقوق شهروندی، به شوراها اختیاراتی داده شده، لیکن تا تحقق کامل اهداف آن، شوراهای شهر  نیاز به حمایت بیشتر و اصلاح قوانین موجود در زمینه های مختلف دارند تا آنان بتوانند تأثیرگذاری بیشتری در تحقق اهداف و خواسته شهروندان ایفا نمایند.  لیکن چشم انداز رسیدن به توسعه پایدار در کنار همدلی واهتمام ویژه شوراها و شهرداری تحقق خواهد یافت.